حکومت امام علی (ع)، تجلی حکومت انسانی و معرف حقیقی روح عدالت و مساوات اسلام است و نگاه امام علی (ع) به سیاست، نگاهی توحیدی و الهی است...
از دیدگاه امام علی (ع)، جهاد با دشمنان و تأمین امنیت جامعه اسلامی، به سامان آوردن اوضاع اجتماعی و فرهنگی و تربیتی مردمان و رونق اقتصادی و آبادانی سرزمینها، غایت حکومت اسلامی به شمار میآید.
حضرت علی(ع) در بهرهگیری از بیتالمال مسلمانان بنا بر قانون، اهمیت بسزایی قایل بود و به کارگزارانش توصیه به بهرهگیری معقول و قانونی از بیتالمال میکرد و آنان را از خطرها و آفتهای قانونشکنی در بیتالمال، بر حذر میداشت.
سیاست اقتصادی علی (ع)، در همه اعصار و قرون، یکی از اصولیترین سیاستهای اقتصادی است، به گونهای که علی (ع) درباره استفاده غیرقانونی «عثمان بن عفان» و نزدیکان او از بیتالمال، میفرمایند:
«هنگامی که عثمان به خلافت قیام کرد، خویشاوندانش پا ایستادند و بیتالمال را مانند شتر مهار بریدهای که گیاهان بهاری را بچرد، خوردند و بر باد دادند».
و به خاطر همین اصل در بهرهگیری از اموال است که به مالک اشتر توصیه میکند که خود و نزدیکان او در استفاده از اموال عمومی، حریم قانون را حفظ کنند.
«بپرهیز از این که چیزی را به خود مخصوص داری که بهره همه مردم در آن (بیتالمال) یکسان است».
همچنین میفرماید: «والی، نزدیکان و خویشاوندانی دارد که خوی برتریجویی دارند و گردنفرازی ... ریشه ستم اینان را با بریدن اسباب آن درآور و به هیچ یک از اطرافیان و خویشاوندانت زمینی را به بخشش وامگذار».
و به کسانی که غیرمنتظره صاحب ثروت یا خانه و زمینی میشدند، دستور میداد به سرعت منبع درآمد او را جستوجو کنند و به این ترتیب، اگر کارگزاری به ناحق از بیتالمال سهم افزونتری برای خود میگرفت، با برخورد تند علی ـ علیهالسلام ـ روبهرو میشد.
علی (ع) نهایت توجه خود را در حفظ و حراست از بیتالمال و بهرهگیری درست از آن به کار میگرفت، تا آنجا که به کارگزارانش دستور میداد حتی در نوشتن نامهها از اسراف بپرهیزند.
سیره حکومت علوی (ع)، روشنترین تجلی حکومت انسانی و معرف حقیقی روح عدالت و مساوات اسلامی است.
بخششهای ناروای بیتالمال و تقسیم غیرعادلانه آن در حکومت علوی، مردود و مطرود است. سیاست علی ـ علیهالسلام ـ درباره بهرهگیری از بیتالمال و حفظ و حراست از اموال عمومی، تنها تئوری نیست که آن را بنویسیم و در کناری بگذاریم، بلکه دستورالعملی است برای کشورداری که باید همه کارگزاران آن را ملاک عمل خود قرار دهند، چراکه با رعایت این قبیل دستورالعملها، افراد بیخانمان و نیازمند، سامان میگیرند و عدالت اجتماعی، تحقق مییابد.
علی کسی بود که استاندارانی را که بنا بر روابط منصوب شده بودند، عزل کرد وکارگزاران شایستهای را برای انجام امور گماشت و بر پایه توانایی، مسئولیت به آنان میداد و در تأمین حقوق کارمندان و تلاش برای بهبود وضعیت معیشتی ایشان به مالک اشتر چنین دستور میداد:
«به کارمندان حقوق فراوان بده، زیرا این کار، آنان را در اصلاح خویش تقویت میکند و به دنبال خیانت و رشوه میروند و از خیانت در اموالی که در اختیار آنهاست، بینیاز میسازد. به علاوه، چنانچه از دستور تو سرپیچی کردند و در امانت خیانت ورزیدند، حجت بر آنها تمام است و میتوانی متخلف را تنبیه کنی».
و در قبال مدیران ارشد نظام تأکید داشت تا همسطح قشر ضعیف جامعه باشند، چرا که:
«خداوند بر پیشوایان دادگر واجب گردانیده است که زندگی خود را با طبقه ضعیف تطبیق دهند که رنج فقر، مستمندان را ناراحت نکند».
عدالت هرچند شیرین است، اجرای آن سخت است. ایجاد حکومت عدل و عدالتپرور از آرزوهای دیرینه بشری بوده است که در هر زمانی، تحقق چنین حکومتی را در سر داشته و دارند، اما در عرصه عمل، جوامع دچار تنشها و تضادها و تبعیضهای ناروایی هستند که موجب ایجاد شکاف و گسست طبقات در جامعه میشود.
در حالی که گسترش عدل و عدالت در جامعه، همواره موجب امنیت و آسایش و حفظ جامعه از مفاسد اخلاقی و ناراحتیهای روحی و روانی است. هنگامی که مردم جامعه احساس کنند که امکان استفاده از بیتالمال و امکانات اقتصادی جامعه بنا بر سعی و تلاش صحیح و شایستهسالاری است، امید به زندگی و حرکت و رشد و توسعه در جامعه، افزونتر میشود و اگر مجری حکومت، گسترش عدل و عدالت را در جامعه، سرلوحه کار خویش قرار دهد و بخواهد دست طمعکاران و متجاوزان را از بیتالمال قطع کند، این امر برای عدهای که به سوءاستفاده از بیتالمال و دستاندازی به مال مردم و رفاه و خوشگذرانی و امتیازات طبقاتی دل خوش کردهاند، بسیار سخت و ناگوار خواهد آمد.
دوران حکومت علی(ع)، نمونه بارز برخورد و واکنش چنین خواصی است. در حالی که انگیزه علی(ع) در پذیرش حکومت، اصلاح وضع نابسامان جامعه و رفع تبعیض از عرصه اجتماع و گسترش عدالت اجتماعی در جامعه بود، با اقدام قاطعانه و بیعت و حمایت مردمی علی (ع) وارد عرصه عمل شد و در صحنه سیاست عدالتگستری و برنامههای اصلاحی او با دشمنیها و مخالفتها و کارشکنیهای فراوان در عرصه عمل روبهرو شد.
در حقیقت عملکرد علی (ع) برای اشراف و صاحبان زر و زور و تزویر قابل قبول نبود، اما علی (ع) در میان خواص و عوام بر پایه تکلیف الهی، مسیر عدالت را همواره کرد تا شهد شیرین «عدالت اجتماعی» را در جامعه گسترش دهد و در این راه، بدون هیچ بیم و هراسی به انجام تکلیف الهی و وظیفه حکومتی خود پرداخت و همین ایستادگی و مقاومت علی (ع) در برابر خواص بود که به قیمت جانش تمام و موجب شد مجری عدالت را در محراب عشق به شهادت رسانند و جماعتی را در سوگ شهید عدالت بنشانند.
غروب مولود کعبه در محراب مسجد کوفه، شهادت اسطوره ایمان و عشق و عدالت، مولای متقیان حضرت علی (ع) تسلیت باد.
کل بازدید :120670
موسسه اندیشه سبزان جوان یک سازمان غیر دولتی که از 10 آبان 1380 در منطقه 15 تهران فعالیت خود را آغاز نمود و تا به امروز نیز در زمینه های مختلف فرهنگی ، هنری ، اجنماعی ، آموزشی ، گردشگری ، میراث فرهنگی ، اشتغال و فقر زدایی ، امور خیریه ، مشاوره ، زیست محیطی ، غنی سازی اوقات فراغت کودکان و نوجوانان ، مذهبی ، ادبی ، ورزشی و.... فعالیت نموده است. این تشکل مجوز فعالیت خود را در مهر ماه سال 1381 از سازمان ملی جوانان در یافت نموده و در حال حاضر نیز در بیش از 10 منطقه تهران فعالیت می نماید. این موسسه توسط شورای مرکزی 7 نفره که هر دو سال یک بار توسط اعضای مجمع عمومی موسسه انتخاب می شود. محمد تمیزکار دبیر کل موسسه که سه دوره توسط شورای مرکزی موسسه انتخاب و سکاندار اندیشه سبزان جوان می باشد. شعار موسسه : هر جوانی می تواند آینده ایی درخشان داشته باشد.
اطلاعیه های موسسه
پیام های تبریک موسسه
پیام های تسلیت موسسه
تفالی بر حافظ شیرازی
اهل بیت (علیه السلام)
مطالب دینی
مطالب آموزنده
زمستان 1385
پاییز 1385